ब्युरो रिपोर्ट | मुंबई : सध्या कोकणात विशेषतः सिंधुदुर्ग आणि रत्नागिरी जिल्ह्यात बांबू तोडीने जोर घेतला आहे.त्यामुळे ऐन सणासुदीच्या काळात कोकणातील शेतकऱ्याला मिळणाऱ्या पैशाचा एकमेव आधार बांबू ठरला आहे.
कोकणातून दिवसेंदिवस बांबूची मागणी वाढतच आहे.ज्याचा घराच्या आसपास बांबूचा बेटी आहेत.त्यांना सणासुदीच्या काळात बांबू विक्रीतून आर्थिक आधार मिळत आहे.सध्या कोकणात विशेषतः सिंधुदुर्ग आणि रत्नागिरी जिल्ह्यात बोरबेट,सोन चिवा,माणगा,मानवेल या स्थानिक प्रजातींच्या दर्जेदार बांबूला मोठी मागणी आहे.हे बांबू सांगली, मिरज,लातूर या परिसरात पाठविले जात आहेत.भांडी वळणे,बांधकाम आणि भाजी लागवडीला आधार देण्यासाठी बांबूचा वापर केला जात आहे.स्थानिक व्यापाराचा जिल्हा बाहेरील व्यापाऱ्यांवर विश्वास संपादन झालेला आहे.अशा व्यापाऱ्यांकडे हा बांबू जात आहे.जिल्ह्या बाहेरील नवख्या व्यापाऱ्यांना बांबू दिला जात नाही.त्याला कारणेही अनेक आहेत.
राजापूर,वैभववाडी,कणकवली,कुडाळ,सावंतवाडी या भागात मोठ्या प्रमाणात बांबूची तोड सुरु झाली आहे.या दिवसात बांबू तोडायचे नसतात.नवे कोंब येण्याची प्रक्रिया सुरु असते.तोडताना मोठं नुकसान होत म्हणून काही शेतकरी या दिवसात बांबू तोडायला देत नाहीत.परंतू जे हातघाईवर आले आहेत.ज्याला पैशाची अत्यंत गरज आहे ते कोंबाचे नुकसान होणार नाही या अटीवर व्यापाऱ्यांना बांबू तोडायला देत आहेत.या दिवसात दरही 10 रुपये जास्त मिळतो.
बांबू व्यापाऱ्यांचे असे म्हणणे आहे की,पुढे दिवाळी नंतर बांबूची मागणी कमी होईल.सध्या बांबूला मोठी मागणी आहे.परंतू कोंबाच नुकसान होईल म्हणून काही शेतकरी तोडीला बांबू देत नाहीत.सध्या बाजारात मोठी मागणी असताना जर का आता बांबू तोडायला मिळाले नाहीतर काय उपयोग ? आमचीही रोजी रोटी आहे असं व्यापाऱ्यांचे म्हणणे आहे.
एका मोठ्या 18 फूट लांबीच्या बांबूला कमीत कमी 50 रुपये,त्या पेक्षा 18 फूट लांब बारीक काठीला 25 तर तुकडा बारा फूट बारीक काठीला 12 .50 पैसे भाव शेतकऱ्यांना मिळत आहे.तोड करणे,बांबू मालवाहतूक करणे हा खर्च व्यापारी करतात .बांबूचे पैसे दिल्या शिवाय बांबू उचलायचा नाही असा कोकणात अलिखीत नियम आहे. व्यापारी आपलं नाव खराब होऊ नये म्हणून कटाक्षाने नियम पाळतात.राज्यात गेली 50 ते 60 वर्षे कोकणातील स्थानिक प्रजातीच्या बांबूचा दबदबा मार्केट अजून टिकून आहे.त्याला स्पर्धा करणारी बांबूची जात राज्यात अद्याप पुढे आलेली नाही.
परंतु एकंदरच आणिबाणीच्या स्थितीला व खासकरुन सणासुदीला “बांबू तोडीचा आधार हाच कोकणचा ठरतोय तारणहार” ठरतोय.
